Stephan Hausners wijsheden verslagen door Rachelle Jongen, oprichter Personal Health Clinic Gezondheid is hard werken. Dat bleek ook eind november, toen ik een vijfdaagse cursus familie-opstellingen bijwoonde in een oud schoolgebouw aan de rand van Barcelona. Niemand minder dan Stephan Hausner, de master en pionier in de opstellingsmethodiek bij ziekten en klachten, dompelde ons iedere dag onder in zijn wijsheden en ervaringen. Hij leerde ze op zijn beurt ruim twintig jaar geleden van Bert Hellinger, de grondlegger van de opstellingen.
Met ons bedoel ik een groep van therapeuten - op de eerste twee dagen waren dat er 180 en later een kleinere groep van 80 - die van over de hele wereld (van Zuid-Amerika tot België, Nederland en Spanje) naar het zonnige Catalonië reisden. Het waren lange, intense dagen met een aantal opstellingen waarop gereflecteerd werd vanuit zowel didactisch oogpunt als vanuit kennis rondom de patronen bij ziekten. De energie was hoog en voelbaar, waarbij iedereen vanaf zijn eigen stoel meerdere keren per dag geraakt in zijn eigen proces. Wat dat betreft is gezondheid universeel.
Gezondheid begint bij de vraag
Om te beginnen is een opstelling slechts een antwoord op een vraag volgens Hausner. Zoals Einstein al zei: als je een uur hebt om iets op te lossen, besteed dan 59 minuten aan het stellen van de goede vraag. De juiste vraag is cruciaal. En het zoeken van die vraag deed Hausner als geen ander: met rust, verbondenheid en enorme deskundigheid. Echte gezondheid is het in staat zijn te antwoorden op die vraag en kunnen leven naar dit antwoord.
Onbewust oorlogstrauma en een blaasontsteking De vraagstukken die in Barcelona voorbij kwamen, waren uiteenlopend: van angstklachten, veelvuldige blaasontstekingen, MS, Colitis, orgaantransplantatie en anorexia tot een kind met een ernstige hartafwijking. Wat in antwoord daarop naar boven kwam was onvoorspelbaar en divers: oorlogstrauma’s, niet beschikbare ouders, beschermende kinderen en verstrengelingen met hetzij ex-partners van ouders of met ongeboren kinderen. Teveel om allemaal te beschrijven. In de pauzes filosofeerden we met elkaar door over alle inzichten die ons om de oren vlogen. Hier een kleine greep uit de collectie:
‘There are no problems with mothers in law, only with mothers.’ - Bert Hellinger
‘Some relationships are no relationships but selfhelpgroups.’ - Stephan Hausner
‘The biggest challenge of children is the unlived life of their parents.’ - Carl g. Jung
‘Living only for your children, is abusing them.’ - Stephan Hausner
‘Suffering = pain + resistance.’ - Buddhism
‘You never lose your mother, you lose the image of a mother, what a mother should be.’ Stephan Hausner
‘Many diseases appears out of the longing to be loved. The disease or complain is not a problem but a response.’ - Stephan Hausner
Het gaat om de beweging...
Het zijn misschien niet de meest voor de hand liggende antwoorden die je verwacht bij een fysieke klacht. Het blijft bizar hoe het systemische werk in soms slecht enkele minuten het onbewuste zichtbaar maakt. Daarmee komt eindelijk beweging in dat stuk waar mensen al jaren vastlopen. De kunst van een opstelling is niet om het exacte verhaal of probleem te laten zien maar om de opening te creëren om te bewegen. Het gaat er niet eens om wat er in de opstelling precies gebeurt wat voor de verandering zorgt, maar de tijd en ruimte die het krijgt om te helen. En dat is aan de client. Is deze bereid zich over te geven aan het proces, onvoorwaardelijk, niet wetend wat de toekomst zal brengen? Bij die vraag stagneert het proces vaak nog. Het niet volledig kunnen nemen van wat er zichtbaar wordt. Om verder te gaan is het dan noodzakelijk om volwaardig ‘Ja!’ te kunnen zeggen tegen de situatie zoals hij is en ‘Ja!’ te kunnen zeggen tegen het leven. Dat hoeft niet in één keer te lukken. Soms heeft het uitspreken hiervan herhaling nodig. Zoals Hausner dan zegt: ‘Just sit with it.’ ‘The mind is crazy, feelings are confusing and the body knows.’ - Bert Hellinger
... en je eigen weg kiezen
Wat hij ons ook leerde is dat er soms helemaal geen probleem is dat uitgezocht moet worden maar dat er een beslissing te nemen is. Laat je je claimende moeder onderdeel zijn van je dagelijkse leven of beslis je er afstand van te nemen? Kies je ervoor om in dienst te blijven staan van een familiesysteem dat zich nooit zal helen of kies je voor je eigen weg, je eigen leven en jouw toekomst? Blijf je eeuwig in onzekerheid of een kind wel van jou is of doe je gewoon een DNA test? In sommige gevallen waar deze beslissing eerst gemaakt moet worden is een opstelling dus ook niet helpend. ‘De moeilijkste opstelling is degene die je niet doet.’ stelt Hausner. ‘If you don’t know what to do, do nothing. If you know, then go.’ - Stephan Hausner.
Uitzoomen versus inzoomen
Wat me in deze dagen duidelijk werd is de kracht van het verbreden. Bij systemisch werk is het belangrijkste dat je doet: uitzoomen, jezelf openstellen en je zicht verruimen. Datgene wat voor mij in het reguliere gezondheidssysteem ontbreekt. Daarin wordt vaak het tegenovergestelde gedaan: verder vernauwen, inzoomen op het mogelijke probleem, de oorzaak vanuit één subspecialisme benaderen en de oplossing in één gerichte kuur of stofje zoeken. Health is a process, not a state Zelfs in een opstelling met talloze verstrengelingen gaat het er niet om alles te ontrafelen, maar om de hoofdboodschap van al deze verstoringen te erkennen en daarmee de ruimte te geven om los te komen. Daar zit de kracht van heling. Voor mij is dat precies waar het bij gezondheid om moet gaan. Ons niet te richten op elke afwijking in de bovenlaag maar juist om de belangrijkste verstoring in de onderlaag, in het fundament waarop vervolgens de bovenlaag weer kan doen wat het moet doen. Zoals Hausner zijn lezing afsloot: ‘Health or illness is a process, not a state.’
Samen aan de slag
En dat vraagt doorgaand werk. Maar dat werk hoeven we niet alleen te doen. Ondanks dat we in een cultuur leven waarin we geneigd zijn alles als individu op te (moeten) lossen. Die manier van problemen oplossen, staat ver af van onze werkelijke natuur en behoefte. Ik help je daarom graag op weg naar een duurzame gezondheid. Ben je nieuwsgierig naar wat dat voor jou dan betekent? Stuur me een bericht als je er eens over verder wil praten. Want verbinding, dat is waar we voor zijn gemaakt.